GV 109 Intimiteit
oktober 2025
Intimiteit op oudere leeftijd. Het is nog steeds een taboe. En het is een mythe dat de behoefte aan intimiteit afneemt als je ouder wordt.
Durven of kunnen we er niet over te praten? Herkennen en erkennen we de lichamelijke behoefte aan intimiteit? Is dat belangrijk ook op oudere leeftijd? En als dat zo is: hoe maak je dat dan bespreekbaar?
Intimiteit is een breed begrip, wat al kan beginnen bij een hand op de schouder of een knuffel. Veel mensen verwarren intimiteit met seksualiteit, terwijl deze twee begrippen in feite los van elkaar staan. Ook zonder seksualiteit kan in een relatie intimiteit aanwezig zijn.
Eerst maar een paar vooroordelen rondom dit onderwerp
- Intimiteit en seks zijn alleen voor jonge mensen
- Met de leeftijd verdwijnen deze verlangens
- Bij oudere volwassenen is seksuele activiteit schadelijk
- Intimiteit en seks in een verpleeghuis hoort niet
- Mensen met dementie of beperkingen hebben geen behoefte aan intimiteit, laat staan seksualiteit
Dit noemen we vooroordelen omdat ze niet waar zijn. Het zijn stereotypen die niet gebaseerd zijn op feiten. Intimiteit en seksualiteit blijven belangrijk bij het ouder worden, al komt het accent meer te liggen op intimiteit. Feit is dat ongeveer een kwart van de 70-plussers minstens één per week gemeenschap heeft. Meer dan de helft van de mannen (54%) en 21% van de vrouwen tussen de 70 en 80 jaar heeft in het afgelopen jaar gemeenschap gehad.
De betekenis van intimiteit is het uitwisselen en tot uitdrukking brengen van authentieke gevoelens en behoeften ten opzichte van elkaar. Vertrouwelijkheid, noemt de Dikke van Dale het. Het is de ervaring van nabijheid en verbondenheid tussen twee of meer mensen, waarin zij het meest intens worden geraakt.
Als er aan deze behoeften wordt voldaan, voelt iemand zich verbonden en minder eenzaam.
Er kunnen verschillende redenen zijn om deze behoeften weg te drukken:
- Gebrek aan communicatie of niet weten hoe dit bespreekbaar te maken,
- De taal niet hiervoor niet hebben (welke woorden gebruik je om deze abstracte gevoelens te beschrijven?),
- Verschillen in seksuele behoeften,
- Schaamte of onzekerheid,
- Willen voldoen aan mythes die sociaal uitgedragen zijn (bv. Vrouwen hebben minder zin in seks),
- Gezondheidsproblemen, etc.
Het wegdrukken hiervan breng risico’s met zich mee, zoals frustratie en ontevredenheid, schuldgevoel, schaamte waar mensen op verschillende negatieve manier mee kunnen omgaan en relatieproblemen. Dit kan uiteindelijk ook leiden tot eenzaamheid.
Het is niet gemakkelijk om dit te doorbreken. Hoe kun je dit bespreekbaar maken? Een aantal tips:
- Iets is zo ongemakkelijk je het zelf maakt
- Vraag toestemming: Hey, ik wil het graag met jou hebben over intimiteit, vind je dat oké?
- Stem het woordgebruik af zodat je beide partijen zich op hun gemak voelen.
- Besef dat het een proces is en dat het even kan duren en moet groeien voordat je alles goed bespreekbaar kunt maken
- Mocht je geen ingang krijgen in jouw omgeving maar wil je toch praten over je behoeften, kun je gerust bellen, chatten of mailen met de Luisterlijn. De Luisterlijn is anoniem, luistert zonder oordeel, denkt mee indien gewenst.
Meer informatie:
- Seksuele levensloop bij ouderen 55 tot 74
- Intimiteit en seksualiteit bij ouderen
- Problemen met intimiteit en seksualiteit - Hersenstichting
- De Luisterlijn
